Des livres, rien que des livres. Alignés sur les étagères. Empilés au sol.Entassés sur le moindre coin de table. Toutes les pièces en regorgent. A peine la place de circuler.C'est ici, dans cet appartement bourgeois du 16e arrondissement de Paris, que Pierre-Emmanuel Dauzat a installé son bureau. Ici qu'il travaille face à son ordinateur, douze à quatorze heures par jour, à lire, traduire et préfacer les livres des autres et à écrire les siens. Le soir, il n'a qu'à traverser la rue pour rentrer chez lui. "Ma vie sociale est réduite au minimum", reconnaît-il.
A bientôt 50 ans, Pierre-Emmanuel Dauzat est l'un des traducteurs français les plus demandés.[...]
Polyglotte ? Pierre-Emmanuel Dauzat balaie le qualificatif d'un revers de main. Il ne parle aucune des langues qu'il traduit. "Même en anglais, je suis incapable de dire deux mots, assure-t-il. A part le latin et le grec, je n'ai jamais appris aucune langue étrangère. La plupart de mes contrats, je les ai signés sans connaître le moins du monde la langue que j'allais traduire. Il suffit qu'un éditeur me convainque de l'intérêt d'un livre pour que j'accepte de relever le défi. Vous ne pouvez pas imaginer dans quel état de tension je suis quand je me mets à travailler sur un texte auquel je ne comprends rien..."[...]
Sa méthode est toujours la même : allergique aux grammaires, il préfère s'"immerger" dans des dictionnaires et des livres en édition bilingue. Généralement, il ne lit pas à l'avance l'ouvrage qu'il doit traduire : "C'est indispensable pour garder une forme de spontanéité dans la traduction." Seul principe, il commence par traduire la fin : "J'ai une telle angoisse de la mort que je préfère me débarrasser de la fin dès le début", explique-t-il. [...] Ce "besoin vital de (s')exiler dans la langue des autres", il dit l'éprouver depuis toujours. | Boeken, alleen maar boeken. Netjes op een rij op de boekenplank. Stapels op de vloer. Geen centimeter meer vrij op de tafels. Het hele huis is eronder bedolven. Er is nauwelijks plek om rond te lopen. Hier is het, in dit bourgeois appartement van het 16de arrondissement van Parijs, dat Pierre-Emmanuel Dauzat zijn werkplek heeft neergezet. Hier werkt hij op zijn computer, twaalf tot veertien uur per dag, aan zijn boeken en aan die van anderen: hij leest, vertaalt, schrijft voorwoorden. ’s Avonds hoeft hij maar de straat over te steken om naar huis te gaan. “Mijn sociaal leven is tot een minimum herleid”, erkent hij. Net geen 50, is Pierre-Emmanuel Dauzat een van de meest gevraagde vertalers in Frankrijk. [...] Polyglot? Pierre-Emmanuel Dauzat verwijst het woord naar de prullenmand. Hij spreekt geen van de talen die hij vertaalt. "Zelfs in het Engels kan ik geen twee woorden zeggen, zegt hij. Behalve Latijn en Grieks heb ik nooit een vreemde taal geleerd. Ik heb de meeste van mijn contracten getekend zonder ook maar enige kennis van de taal die ik zou gaan vertalen. Een uitgever hoeft mij alleen maar te overtuigen van de verdiensten van een boek, en ik ga de uitdaging aan. U kunt zich de spanning niet voorstellen die ik ervaar als ik aan een tekst begin die ik niet begrijp..."[...]. Zijn methode is steeds weer dezelfde: hij is allergisch voor grammatica's, en geeft er de voorkeur aan om zich onder te dompelen in woordenboeken en tweetalige boeken. Gewoonlijk leest hij het werk dat hij moet vertalen niet van tevoren: "Het is essentieel om een soort spontaneïteit in de vertaling te houden". Een regel: hij begint met het vertalen van het slot. "Ik ben zo bang voor de dood dat ik er de voorkeur aan geef om het slot van bij het begin uit de voeten te hebben" legt hij uit. [...] Hij zegt dat hij altijd deze "vitale behoefte heeft gevoeld om mezelf te verbannen in de taal van anderen". |